Recensies

Kosovo leert ons dat oorlogen het besef van goed en kwaad doen vervagen, nu zelfs de NAVO zich heeft laten verleiden tot moorddadigheden. De Franse stripscenarist Frank Giroud nam dit besef als uitgangspunt voor het verhaal dat hij wilde vertellen over de oorlogsjaren van zijn vader in Algerije. Nu, na tien jaar van intensieve naspeuringen, is zijn magnum opus voltooid: Azrayen', een tweeluik getekend door zijn vriend Lax, met wie hij al eerder Het ibismeisje en 'Vergeten' in Annam maakte. In 1957 wordt Algerije geteisterd door een burgeroorlog en is het Franse leger ter plaatse om de opstandelingen mores te leren. Giroud kiest geen partij en schildert zowel de Fransen als de Algerijnen weinig rooskleurig af. Zo toont hij eerst het nodeloos gewelddadige optreden van Franse militairen in een klein Algerijns dorp, om vervolgens stil te staan bij de moord van een Algerijn op zijn overspelige vrouw. Om inzicht te verschaffen in deze botsende culturen vertelt Giroud het verhaal van de zoektocht naar een verdwenen legereenheid, die onder commando stond van luitenant Francis Messonnier. Kapitein Valera is met enkele manschappen op zoek naar de vermisten. Hij komt te weten dat Messonnier sympathiseerde met de Arabische wereld. Zo beminde hij de Algerijnse lerares Taklhit en droeg hij de inheemse bijnaam Azrayen' (engel des doods). De vermissing van zijn legereenheid riekt dan ook naar desertie. In het eerste deel van dit tweeluik wordt Taklhit gedwongen Valera's legereenheid te assisteren bij de zoektocht naar Messonnier. Haar rol is cruciaal: als westers geschoolde Berber-vrouw is zij de sleutel tussen de twee culturen. Niet voor niets botst ze met de rechtlijnige militair Valera. 'Als onze tradities je niet bevallen, stap dan op! En geef ons de tijd om volgens ons eigen ritme te evolueren', bijt Taklhit hem toe. Ze bekritiseert het legeroptreden en biedt de lezer via flash-backs inzicht in de beweegredenen van de vermiste Messonnier. Dit zijn extra lagen, die het verhaal meerwaarde geven. Helaas verlaat Taklhit aan het eind van het eerste deel de legereenheid en haalt zo de angel uit dit fascinerende verhaal. Deel twee beperkt zich dan ook voornamelijk tot de afronding van de zoektocht. Natuurlijk is er aandacht voor de gruwelen die beide partijen aanrichten, maar de reflectie uit het eerste deel ontbreekt. Ook wordt het karakter van Messonnier niet verder uitgewerkt. Ondanks deze schoonheidsfoutjes heeft Giroud een ijzersterk verhaal neergezet dat als geheel veel indruk maakt. Het uitstekend gedocumenteerde tweeluik (deel twee bevat een uitgebreid dossier) is in sfeervolle beelden verpakt door Lax, die speciaal voor de gelegenheid zijn tekenstijl heeft verfijnd. De harde gezichten en gedetailleerde decors doen denken aan Amber van Didier Com?s, een striproman over een getraumatiseerde oorlogsfotografe. Dankzij alle historisch verantwoorde details doen de platen van Lax denken aan authentieke foto's, hetgeen nog wordt versterkt door het gebruik van okergeel als basiskleur. Dit alles maakt Azrayen' tot een zeer geloofwaardige historische strip.