In 2014 verscheen in het Deens Desert?r van Halfdan Pisket. Hij staat inmiddels te boek als groot Deens striptalent, reden temeer voor de nieuwe uitgeverij SubQ om de eerste twee delen van zijn trilogie, Deserteur en Kakkerlak, in een Nederlandstalige editie uit te brengen. Het resultaat in harde zwart/wit contrasten, soepel vertaald door Kor de Vries, dwingt ontzag af. De auteur voert de lezer terug naar de jeugd van zijn vader James, die opgroeide in Turkije. Diens Armeense moeder en Turkse vader brachten hem groot in het grensgebied tussen beide naties. Wanneer dit alles zich voltrok, blij? vooral in het eerste deel enigszins gissen. Pisket geeft zijn lezer wat dat betreft weinig houvast. Zelfs een enkel jaartal, behulpzaam om verder grip te krijgen op de vroege 20e-eeuwse context waarin de persoonlijke gebeurtenissen zich voltrokken, wordt niet genoemd. De intentie om geschiedenis te schrijven heeft de auteur dan ook laten varen. Zoals hij zelf aangaf in het Scandinavische on-line tijdschrift Opaque werkte een strikt biografische aanpak van zijn vaders verhaal niet: ?He kind of needed to be freed from the reality he moved within in order for me to really describe it.? Dat vraagt om een zeker doorzettingsvermogen bij het lezen maar die moeite wordt beloond in een persoonlijk en lokaal verhaal. De angst voor de aanwezige Turkse soldaten, getoond en aangeduid als gezichtslozen, werkt beklemmend. In alle grimmigheid wordt duidelijk dat ook de hoofdpersoon er niet aan ontkomt om opgenomen te worden in het leger, hetzelfde leger dat onder meer verantwoordelijk was voor de dood van zijn vriend en zijn broer. De enige optie om zijn eigen identiteit te beschermen en terug te winnen is desertie. De angst en onzekerheid die daarmee gepaard gaan worden indringend overgebracht in een expressieve tekenstijl met veel oog voor symboliek. De Armeense genocide, waarin de spanningen tussen Turken en Armeni?rs scherper dan ooit tot uiting kwamen, speelt bij dit alles een onmiskenbare rol op de achtergrond. De concrete gebeurtenissen worden slechts zijdelings benoemd maar dat plaatst de tastbare spanningen in perspectief. Dat Piskets vader zelf behoort tot het kamp van de genocide-ontkenners, zoals zijn zoon aangaf in Opaque, is daarbij een opmerkelijk gegeven. Pas in Kakkerlak, het tweede deel, wordt duidelijk dat de gebeurtenissen zich ditmaal in de jaren 1970 afspelen. Op de vlucht voor zijn vaderland en zijn verleden eindigt hij als gastarbeider in het Deense Helsing?r en vervolgens in Kopenhagen. Zonder de juiste papieren belandt hij in de criminaliteit en de demonen die hij daarmee over zich afroept ? en zijn gezinsleven onder te grote druk plaatsen ? doen hem besluiten nu zelf een gezichtsloos bestaan te leiden. Die keuze, geboren uit wanhoop, maakt alvast nieuwsgierig naar het slotdeel.