Hoofddoekjes, de ayatollah Khomeini, de sjah, Salman Rushdie, een onderdrukte bevolking... In Persepolis probeert de Iraanse stripauteur Marjane Satrapi de bittere geschiedenis van haar getormenteerde land uit de doeken te doen. In dit eerste deel beschrijft ze hoe politiek en religie in haar land korte metten maken met de bewegingsvrijheid. Hoe ze als klein meisje geconfronteerd wordt met de verplichte hoofddoekjes, (de gevolgen van) vrije meningsuiting, alsook hoe ze erop reageerde door haar denkbeeldige vriend God te laten zijn en zichzelf te zien als profeet, eentje die eerlijkheid en rechtvaardigheid in het leven van de mensen brengt. Dat levert een bijwijlen hard en indringend portret op, dat zo afstandelijk verteld wordt dat de traditionele striplezer het wellicht luid gillend op een rennen zet. Gelukkig heeft Satrapi haar semi-autobiografie - het is tegelijkertijd haar verhaal als dat van haar volk - doorspekt met de nodige humor.
Het eerste deel van vier, dat onlangs verscheen bij uitgeverij Atlas, werd op een vorige editie van het stripfestival van Angoul?me bekroond met de prestigieuze prijs voor beste album. Nu ook in juni de Amerikaanse uitgeverij Pantheon Books haar vierluik zal uitbrengen en ook landen als Japan de rechten binnenhaalden, heeft de wereld er een beroemde striptekenares bij. Persepolis en Maus van Pulitzer Prize-winnaar Art Spiegelman worden nu in ??n adem genoemd. Terecht, want beiden laten in zwart/wit de verschrikkingen van een fascistisch regime zien en plaatsen hun eigen personage midden in die strijd. Maar laten we ook niet overdrijven. Maus was en is veel krachtiger, zowel qua vertel- als tekenstijl. De alerte lezer ziet Satrapi groeien als verteller en tekenaar en die soms inconsequente houding etaleert meteen het verschil met Spiegelmans Maus, dat voorlopig ook meer lagen telt als deze Persepolis.
Niettemin is dit werkje een (h)eerlijke meesterstrip, een die de klassieke stripvaders confronteert met hun eigen clich?-attitudes en meteen een nieuw en oud strippubliek naar zijn hand weet te zetten. Als Persepolis niet de beste strip van 2002 is, dan is het zeker de interessantste en belangrijkste.
Geert de Weyer